Typ in een willekeurige zoekmachine Mount Nemrut, Nemrut Dagi of Berg Nemrut in en je krijgt zonder uitzondering informatie over Mount Nemrut in de provincie Adıyaman. De berg met de grafheuvel van Koning Antiochus I en de imposante metershoge beelden van goden, koningen en dierfiguren. Mocht je van plan zijn een trip naar Zuidoost-Turkije te maken, opgelet. Er is namelijk nóg een Mount Nemrut in Turkije. Die ligt zo’n 450 kilometer oostelijker bij de plaats Tatvan in de regio Bitlis en is bekend om zijn enorme krater met meren. Ik bezocht ze in één reis allebei. Beide zijn de moeite waard en hebben hun eigen charme. Ik laat je in dit artikel kennismaken met de beide reuzen. Laten we beginnen met hun overeenkomst: de naam.
Waar komt de naam Nemrut vandaan?
Nemrut is de Turkse versie van Nimrod, een Bijbelse figuur die een nakomeling was van Noach. Inderdaad, degene die met zijn ark bij de berg Ararat (ook in Turkije) strandde. Volgens de legende was Nimrod de eerste machtige heerser op aarde. Hij was machthebber over Mesopotamië. Zo heet ook nu nog het gebied waar de Mount Nemrut van Adıyaman in ligt. Hij zou onder meer de toren van Babel gebouwd hebben. Voor die tijd was hij een invloedrijk en machtig persoon. Daarom is de koppeling met zo’n imposante berg logisch. Net als in Engeland ook veel ruïnes hun naam aan King Arthur danken, heb je dus in Turkije de twee Nemruts.
Grafheuvel van koning Antiochus
Laten we deze Nemrut voor het gemak Nemrut A noemen. Nemrut A is Unesco werelderfgoed. De 2150 meter hoge berg werd in 1881 ontdekt en is de bekendste van de twee. Dagelijks beklimmen honderden bezoekers de flanken van de berg. Bezoekers van allerlei nationaliteiten, want het is een populaire stop op een rondreis door Mesopotamië. Zeker met zonsopgang en zonsondergang mag Nemrut A zich verheugen op drommen kijkers. Dan een foto maken zonder mensen erop is een uitdaging. Ben je er op een ander moment van de dag, dan is de kans groter dat je een rustige site aantreft. Nemrut A is een stenig gebeuren. De grafheuvel op de top van de berg is kegelvormig en opgebouwd uit losse stenen. Je treft er weinig begroeiing aan en herkent de berg vanuit de verte gemakkelijk aan zijn vorm en kale top.
Faciliteiten bij Mount Nemrut Adıyaman
Omdat Nemrut A is aangesloten bij de Turkse Museumfederatie, betaal je entree. Omgerekend zo’n € 10,- (prijsniveau eind 2024). Voor bezitters van de Turkse Museumjaarkaart is de entree gratis. Er is een bezoekerscentrum met restaurant, museumwinkel, busjes die je naar de parking onderaan de top brengen én in de omgeving vind je diverse hotels. Handig als je een van de vroege of late bezoekers bent. We kunnen hier met recht wel spreken van een redelijke toeristische infrastructuur. Ook de paden die langs de berg naar de top lopen, zijn goed begaanbaar. Je moet er alleen nog wel zelf omhoog lopen. Ondanks dat het een officieel museum is, moet je veel van de informatie over de geschiedenis van je gids, internet of uit een reisgids krijgen.
Goed voor een record
Volgens het Guiness Book of Records is de heuvel van losse stenen op de top van de berg de grootste door mensen gemaakte heuvel. Bijna 60 meter hoog over drie hectare oppervlakte. Het is ook een bijzonder gezicht als je op de top staat, die hele berg losse stenen. Als je ziet dat de beelden zoveel schade opliepen door aardbevingen, is het een klein wonder dat die steenheuvel nog intact is gebleven.
Waarom naar Mount Nemrut in Adıyaman?
Het uitzicht op de bergen rond Mount Nemrut is spectaculair en door de imposante beelden is de locatie super fotogeniek en indrukwekkend. Ik vond deze plek een van de mooiste bezienswaardigheden in Turkije en echt de moeite waard om te bezoeken. Wij waren er met zonsondergang dus het was er best druk maar nog goed te doen. Rond Mount Nemrut A vind je nog meer historische bezienswaardigheden uit het Commagene tijdperk waar Antiochus I de heerser van was. Hoewel de bergtop zelf kaal en stenig is, is de omgeving met zijn steile bergen wel groen en mooi om doorheen te rijden. Helaas waren wij met een groep en was er geen ruimte om de omgeving verder te ontdekken. Je schijnt er ook mooi te kunnen hiken maar de meeste toeristen komen met bus of auto en rijden na hun bezoek aan Mount Nemrut door naar de volgende plek.
Mount Nemrut in Bitlis, krater van formaat
Mount Nemrut in de provincie Bitlis, vanaf nu Nemrut B, ligt vlakbij de plaatsen Tatvan en Ahlat. Dit is een niet-actieve vulkaan van 3050 meter hoog. Door een uitbarsting ervan – naar schatting al zo’n 250.000 jaar geleden – ontstond het 4000 vierkante kilometer grote Vanmeer. Vóór de uitbarsting van zo’n 6000 jaar geleden was Nemrut B nog veel hoger, bijna 4.500 meter. De toenmalige top kwam door de kracht van de explosie op de vlakte onder de vulkaan terecht. Nemrut B is de jongste en meest zuidelijk gelegen vulkaan van Oost-Anatolië. Wanneer je naar Nemrut B gaat, klimt de weg tot het hoogste punt en daal je daarna zo’n 600 tot 700 meter af tot de kratermeren. De krater heeft een doorsnede van maar liefst zeven kilometer.
Hiken en picknicken in de krater
Nemrut B heet ook wel Nemrut krateri of kalderasi om verwarring met de ándere Nemrut te voorkomen. De Turkse verbasteringen van ons woord krater en het Spaanse of Portugese calde(i)ra, wat ook krater betekent. Voor de volkeren van oude beschavingen was Nemrut B een plaats waar men obsidiaan kon winnen. Obsidiaan is een verglaasd gesteente dat men bijvoorbeeld gebruikte in het stenen tijdperk om pijlpunten van te maken. Als je langs het meer loopt, kom je nog stukjes obsidiaan tegen. Tegenwoordig is de krater een populaire bestemming voor hikers en picknickende Turkse families. Op een van de hellingen vlakbij Tatvan is een skilift aangelegd, maar die zag er niet direct gebruiksklaar uit.
Lake Nemrut, het op een na grootste kratermeer
In de Nemrut krater vind je meerdere meren, waarvan Lake Nemrut het grootste is. Zelfs het op een na grootste kratermeer ter wereld! Lake Nemrut is een koudwatermeer. Je kunt langs de oever een wandeling maken. Vlak ernaast ligt Ilıgöl, hierin bevinden zich nog warmwaterbronnen. De meren zijn daardoor ook verschillend van kleur. De grootste concentratie menselijke activiteit vind je rond de parkeerplekken tussen de twee meren. Wij waren er op zondag, de ideale dag voor Turkse families om er met de koeltas en de barbecue op uit te trekken en je met het hele gezin op een lekker plekje te ontspannen. Voor wie zelf niets bij zich heeft, verkoopt de uitbater van de hut naast Iligöl koffie, thee, frisdrank en koekjes. Heb je meer tijd en een tent of camper, dan kun je langer in de krater verblijven en heb je de mogelijkheid om meerdere wandelingen te maken.
Waarom naar Mount Nemrut in Bitlis?
Deze Mount Nemrut is bij uitstek geschikt voor natuur- en vogelliefhebbers. De krater heeft zijn eigen, unieke ecosysteem met verschillende vogelsoorten, vossen, beren en hazen. Door de temperatuur en luchtvochtigheid groeien er zelfs boven 2000 meter hoogte nog loofbomen en struiken. Omdat de meeste locals voornamelijk in de picknick geïnteresseerd zijn, kom je die niet tegen wanneer je een eind gaat lopen, verwacht ik. En vermoedelijk zijn doordeweekse dagen ook minder druk dan de weekends, tenzij je er op Turkse feestdagen naartoe gaat. Er is nog geen slagboom, parkeerwachter of andere vorm van toeristische organisatie bij Nemrut B. Dat betekent ook dat je er alleen met eigen vervoer kunt komen, er rijden geen bussen of dolmuses.
