fbpx
Home Bestemmingen Oost-Turkije minirondreis: Diyarbakır, Mardin en Midyat

Oost-Turkije minirondreis: Diyarbakır, Mardin en Midyat

door Margreet Rotte

Ik had niet eens een seconde bedenktijd nodig toen ik een appje van Berry uit Antalya kreeg: ga je mee naar Oost-Turkije? Ja, natuurlijk! Diyarbakır, Mardin en Midyat waren het doel van deze minirondreis. Dit gedeelte van Oost-Turkije stond al lang op mijn verlanglijst, vandaar dat ik geen moment twijfelde. Ook niet omdat het deel van Turkije dat dichtbij Syrië ligt, mogelijk gevaarlijk zou kunnen zijn. Voor een deel van de streek geldt zelfs een negatief reisadvies. Ik had echter de afgelopen tijd al een aantal posts op sociale media gezien van vrienden die in datzelfde gebied rondreisden en dacht: wat zij kunnen, kunnen wij ook. Je kunt tenslotte in Amsterdam ook door een tram overreden worden. Wat handig was, Berry heeft een reisbureau, Mithra Travel, dus hotel, huurauto, overnachtingen en programma: allemaal geregeld. Alleen maar betalen en gaan.

Uitzicht vanaf de stadsmuren

De ‘zwarte stad’ Diyarbakır in Oost-Turkije

Diyarbakır ligt op een steile basaltrots en kijkt uit over de rivier de Tigris. Waarom zwarte stad? Veel historische gebouwen zijn gemaakt van de zwarte basaltsteen en ook de 6 kilometer lange Romeinse stadsmuur is opgetrokken uit dit zwarte gesteente. Diyarbakır is een overwegend Koerdische stad en wordt als hoofdstad van de Koerden gezien. In 2016 richtten gevechten tussen de Turkse regeringssoldaten en de Koerdische Arbeiderspartij PKK echter nog veel schade aan. Omdat er veel vluchtelingen wonen uit de andere Koerdische regio’s in Iran, Irak en Syrië is het ook een stad waar veel armoede heerst. Het omringende gebied is zeer vruchtbaar en Diyarbakır is daardoor ook de hoofdstad van de watermeloenenteelt. De stadsmuur van Diyarbakır en de even verderop gelegen Hevseltuinen zijn Unesco werelderfgoed. Met een bezoek daaraan kan ik weer een vinkje zetten op mijn lijst bezochte Unescosites in Turkije!

Groene pepers drogen op het balkon
De Hasan Paşa Hanı in Diyarbakir Oost-Turkije
De Hasan Paşa Hanı

Op verkenning in Diyarbakır

We vliegen al om 7 uur vanuit Antalya naar Diyarbakır, halen onze huurauto op en rijden naar het centrum. Omdat het zondag en nog relatief vroeg is, is het daar lekker rustig. Eerst gaan we uitgebreid ontbijten. Een Turks ontbijt buiten de deur is uitgebreid en al snel staat onze tafel vol lekkers. We kijken vanaf het balkon uit op het levendige plein voor de Grote Moskee (Ulu Cami), een van de monumenten die gebouwd is met zwart basalt. De minaret van deze moskee is vierkant en niet rond, zoals de meeste andere minaretten in en buiten Turkije. Tegenover de moskee ligt een oude bazaar, de Hasan Paşa Hanı met wat winkeltjes en cafés. Inmiddels is de stad ontwaakt en wordt het op straat al wat levendiger. Jonge muzikanten spelen opzwepende traditionele Turkse muziek en dames met hoofddoeken maken er een dansje bij.

Binnenplein van de Grote Moskee in Diyarbakir Oost-Turkije
Binnenplein van de Grote Moskee met links de vierkante minaret
Tijd voor gebed in de Grote Moskee
Straatmuzikanten in Diyarbakir Oost-Turkije
Straatmuzikanten

Op iedere straathoek van Diyarbakır valt wat te proeven

Koffie, kruiden, noten, gedroogd fruit… je struikelt over de winkeltjes die hun waren buiten uitgestald hebben en overal mag je proeven. Als ik mijn neus bij een bakkerij binnensteek, alleen maar even om te kijken hoe het er binnen uitziet, wenken de bakkers. Ze zitten te lunchen met lahmacun, Turkse pizza. Kom erbij zitten en eet, is het verzoek. Nog geen uur na het ontbijt heb ik nog geen honger maar weigeren is geen optie dus een stuk lahmacun in mijn mond en bij het weggaan nog een stuk in mijn hand. De mensen zijn hier supergastvrij en vrijgevig! Even later krijgen we weer een glaasje met een soort siroop om te proeven. De tijd vliegt echter en we willen nog veel zien in korte tijd dus we verlaten het centrum en gaan richting de stadsmuren.

Gedroogde tomaten, pepers en aubergines
Lunchtijd in de bakkerij
Kleurrijke kaftans bij een winkel in Diyarbakir Oost-Turkije
Kleurrijke kaftans vrolijken het straatbeeld op

Diyarbakır, smeltkroes van culturen

Naast Turken en Koerden wonen er in Diyarbakır ook christenen en je vindt er nog een aantal kerken. Deels met een Armeense, deels met een Syrische achtergrond. Door kleine straatjes waar de armoede goed zichtbaar is, vinden we onze weg naar de Syrische kerk van de maagd Maria. Ook weer zo’n opvallend zwart gebouw en een van 10 Syrische kerken in Diyarbakır. Twee jongetjes die we op straat ontmoeten, begeleiden ons naar de stadsmuur. Daar is het een drukte van belang. We klimmen op de muren en genieten van het weidse uitzicht over de Tigris vlakte onder ons. Je kunt een wandeling maken over de stadsmuren maar daar hebben we helaas geen tijd voor. We brengen nog een bliksembezoek aan de vierpotige minaret. Die is ook zwart en vierkant en staat op basalten poten van 2 meter hoog. Je kunt er dus gewoon onder gaan staan, heel apart!

Een van de nauwe straatjes vanuit het centrum richting de kerk van de maagd Maria
Binnenin de kerk van de maagd Maria
Stadsmuur van Diyarbakir Oost-Turkije
Drukte op de stadsmuren
Met onze twee jonge gidsen
Vierpotige minaret Diyarbakir Oost-Turkije
De vierpotige minaret

Op weg naar Midyat

Jammer dat we hier al weer weg moeten, maar ik wil zeker nog terug naar Diyarbakır en dan wat langer de tijd nemen. Wij overnachten vanavond in Midyat en dat is meer dan 2 uur rijden. Het is half de middag en de stad is nu echt wakker, een hele sport om in het vrij chaotische verkeer de stad uit te raken maar het lukt. Het landschap onderweg is vrij desolaat. Het is duidelijk te zien dat het land te lijden heeft onder lange, hete en droge zomers. Onderweg stoppen we in Başkavak, een klein en betekenisloos dorpje waar wel een mooie brug staat die in 1755 gebouwd werd. Het dorp Savur dat precies op de route ligt, wordt ook wel klein-Mardin genoemd. Het heeft mooi versierde Arabische huizen. Helaas is de zon al onder, het wordt donker en het mooiste huis, de Abdullah Bey konak, is vanwege corona gesloten.

Dorpsjongens bij de zeventiende-eeuwse brug in Başkavak
It’s a long, long way to Midyat
Eén van de huizen met versieringen in Arabische stijl

De dubbele stad Midyat

In het donker komen we aan in Midyat. Deels modern met voornamelijk Koerdische inwoners en oud-Midyat, het oorspronkelijk Syrisch-orthodox christelijk deel van de stad. Hier vind je veel half verlaten Middeleeuwse woningen. We slapen middenin oud-Midyat. Hotel Kasr-I Nehroz is zo’n Middeleeuwse woning, maar dan gelukkig gerestaureerd en van alle gemakken voorzien. Vanaf het dak heb je een prachtig uitzicht over de omgeving. Nog voor het ontbijt struinen we al even rond door de rustige straatjes. De kalkstenen muren zijn verkleurd naar een soort roodbruin. Het is stil op straat. Wat kinderen die naar school gaan en een man die zijn schapen naar de wei brengt, meer komen we niet tegen. Veel woningen zijn ommuurd en heel soms kun je even een glimp van de binnenplaats opvangen. Daar scharrelen wat kippen en geiten. Midyat is al een beetje en voorproefje voor Mardin, qua bouwstijl en versiering op de gebouwen.

Met de schapen op weg naar de wei
De motor staat voor een wel heel vervallen pand geparkeerd
Even uitrusten met zicht op je hof

Syrisch-orthodox klooster Mor Gabriël (Deryl Umur)

Na het ontbijt vertrekken we naar klooster Mor Gabriël. Het Tür Abdin plateau waarop ook Midyat ligt, was vroeger voornamelijk bewoond door Syrisch-orthodoxe christenen. Je vindt er nog zo’n 100 kerkjes en 80 kloosters. Eén daarvan is Mor Gabriel, het oudste nog in functie zijnde klooster van de wereld, uit 397. Het ligt omringd door tuinen en boomgaarden en je hoort er alleen de vogels fluiten, heel vredig. Het gebouw van honingkleurige steen vormt een mooi contrast met de strakblauwe hemel. We hebben geluk: onze Engels sprekende gids neemt alle tijd voor ons en legt ons uitgebreid alles over het kloosterleven uit. En bijvoorbeeld ook dat de monniken altijd zittend begraven worden, met hun gezicht naar het oosten. Als er te veel graven bezet zijn, worden er graven geruimd en de inhoud verdwijnt naar de grafkelder. En de gelovigen bidden maar liefst 7 keer per dag. Elke dag!

Entree Mor Gabriel klooster met mooie details uitgehouwen in steen
Grafkelder waar de heilige Gabriël begraven ligt. Pelgrims nemen een handje aarde uit de opening mee voor genezing.
Ook binnenin het Mor Gabriel klooster vind je nog veel van deze kunstige details.
Binnenplaats Mor Gabriel klooster

Mağara Köyü, verlaten Jezidi dorp in Oost-Turkije

De Jezidi’s zijn een etnische groep in Koerdistan. Ze zijn geen moslim, maar hangen hun eigen geloof aan, het jezidisme. Jezidi’s zijn door de jaren heen behoorlijk verjaagd uit hun woongebieden, velen zijn ook vermoord. Er wonen veel jezidi’s in West-Europa, gevlucht voor de vijandigheid. Wij bezoeken het verlaten dorp Mağara Köyü. Onder het oog van een legerpost hoog op de berg ligt op een verdorde heuvel een aantal verlaten huizen, alsof ze door een reuzenhand zijn neergekwakt. Achter de huizen de mağara (grotten), de naamgevers van het dorp. Onderaan de heuvel op een al even verdord stuk land is de begraafplaats. De graven zien er echter vrolijker en beter verzorgd uit dan de omgeving. Veel Jezidi’s uit Europa komen namelijk nog jaarlijks de graven van hun overleden familieleden eren en verzorgen. Een heel bijzonder contrast, de nette graven met de verlaten huizen. Een heel bijzondere plek, zeker als je weet dat de bewoners niet voor hun lol weggegaan zijn.

Vervallen en verlaten huizen in Magara köyü, Oost-Turkije
Mağara Köyü, verlaten huizen
Begraafplaats met graven in Magara köyü in Oost-Turkije
Mağara Köyü begraafplaats
wensboom met kleurige repen stof erin, in magara köyü, Oost-Turkije
Deze wensboom geeft nog wat kleur aan de desolate sfeer in Mağara Köyü

Dereiçi, bijna verlaten

Hoewel de aanblik minder troosteloos is dan Mağara Köyü is ook Dereiçi vrijwel verlaten. Er wonen nog slechts enkele families. In 1895 werd het dorp slachtoffer van aanvallen van de Koerden tijdens de massaslachtingen. Vanaf 1900 woonden er Syrisch katholieken, orthodoxen en protestants-christenen. In het dorpje staat de zevende-eeuwse kerk Mor Yuhannon. De muhtar (dorpshoofd) heeft de sleutel en die is net even voor zaken naar de stad. Binnen een uurtje terug. Die Turkse uurtjes kennen we… Het is al ver na lunchtijd en wij hebben nog niet geluncht. We rijden richting Mardin en vlakbij Savur vinden we een plek die dicht lijkt, toch open is en waar ze heerlijk verse gegrilde forel serveren naast een kabbelend riviertje. Na het eten stappen we weer in de auto en gaan op weg naar Mardin.

Oud kerkje en vervallen en verlaten huizen in Dereici, Oost-Turkije
Dereiçi (boven en onder)
Verlaten en vervallen huizen in Dereici, Oost-Turkije

Mardin, smeltkroes van culturen in Oost-Turkije

Net als Midyat heeft ook Mardin een oude en een nieuwe stad. Het oude stadsdeel is tegen een steile berg aan geplakt en kijkt uit over Syrië. De citadel kijkt uit over de oude stad maar dat is militair terrein en dus niet toegankelijk. Ons hotel ligt ook in oud-Mardin. Er is maar één straat toegankelijk voor auto’s. De Birinci Caddesi, (eerste straat, jawel) heet deze heel origineel. Alleen: éénrichtingsverkeer. Dat betekent helemaal om de berg naar de ingang rijden en vervolgens aansluiten in het stapvoets rijdende spitsverkeer, je hotel wel maar geen parkeerplek zien, dan maar ergens stoppen en iedereen uit de auto gooien en hetzelfde rondje nog een keer. De andere straatjes zijn zo smal en steil dat je daar echt niet met auto’s in kunt. Bevoorrading gebeurt door menskracht of met ezeltjes en paarden. Ook Mardin is een smeltkroes van culturen: Koerden, Arabieren, Turken en Syriërs.

Mardin burcht en oude stad Mardin, Oost-Turkije uit de verte gezien
Mardin met bovenop de berg de burcht en daaronder de oude stad
Hoofstraat van Mardin, Oost-Turkije met ezeltje tussen het verkeer
Birinci caddesi (eerste straat), de hoofdstraat van Mardin
Bukken als je door dit tunneltje wilt
Je auto en fiets kun je thuislaten in de smalle steile straatjes

Mardin, fascinerend zandkleurig openluchtmuseum

Even divers als de bevolking zijn de bezienswaardigheden in Mardin. De meeste gebouwen zijn van zandkleurige steen en je vindt er paleizen, kerken en moskeeën. Allemaal erfenissen van de woelige geschiedenis van Mardin, dat vroeger een pleisterplaats voor karavanen was. Door de eeuwen heen hebben allerlei overheersers hun sporen nagelaten. Romeinen, Arabieren, Mongolen, Perzen, wie eigenlijk niet? De stad is gebouwd op een uitgebluste vulkaan. Dat gevaar mag dan geweken zijn, Mardin ligt op enkele kilometers van de Syrische grens. ’s Avonds zie je de lichtjes van Syrië onder je schijnen. Wat twee steden lijkt, is helaas één stad waaruit het hart is weggebombardeerd. Wij merken gelukkig niets van politieke onrust of dreiging. De mensen zijn evenals in de rest van Turkije vriendelijk en nieuwsgierig en in voor een praatje. Na het ontbijt gaan we eerst dingen buiten de stad bekijken, maar de eerste aanblik van Mardin maakt al nieuwsgierig.

Mooi oud straatje met oude blauwe deur in Mardin, Oost-Turkije
Een van de oude steegjes in Mardin
Het centrale plein van Mardin in Oost-Turkije
Zicht op de burcht vanaf het centrale plein
Merdin Monroe, zwerfkattenopvang in Mardin, Oost-Turkije
Merdin Monroe, de zwerfkattenopvang in Mardin
Sehidiye moskee in Mardin, Oost-Turkije
Sehidiye moskee, Mardin

Dara, voormalige Romeinse garnizoensstad in Oost-Turkije

Vlakbij Mardin ligt Dara, het vroegere Anastasiopolis. Belangrijk in de Romeins-Perzische oorlogen. Na 639 ging de stad verloren. Nu ligt het tegen het Koerdische Oğuz en de huizen van dit stadje gaan bijna organisch over in de ruïnes van Dara waar nog steeds opgravingen gaande zijn. De ruïnes zijn uitgestrekt en je kunt er gewoon vrij rondlopen. Geen hekken, toegangskaartje kopen is ook niet nodig. Bij binnenkomst zie je als eerste de dodenstad met – jawel- nog een heleboel menselijke botten duidelijk zichtbaar. Bruggen en stukken stadsmuur zijn nog duidelijk zichtbaar in de ‘gewone’ stad en er zijn prachtige waterreservoirs (cisternen) waar je in kunt. In 1915 werd ook Dara slachtoffer van de genocide en het schijnt dat de cisternen toentertijd vol lagen met vermoorde Armeniërs. Afschuwelijk idee. Dit weetje komt van Wikipedia en heb ik niet gecheckt. Maar de genocide is uiteraard een onderwerp dat je beter onbesproken laat.

Het dodenstad/begraafplaats gedeelte van Dara
Als je je afvraagt of die echt menselijke botten zijn…dat zijn het
Restanten van een brug en op de achtergrond het ‘nieuwe dorp’ Oğuz
In de cisterne, voormalige wateropslag

Deyrul Zaferan, het saffraanklooster

Door het metselwerk van Deyrul Zaferan wed saffraan gemengd, vandaar de naam saffraanklooster.Het klooster is volledig gerestaureerd en nog in gebruik. Net als in Mor Gabriel mag je er alleen onder begeleiding van een gids in en laten ze alleen bepaalde delen zien buitenom de gebedstijden. Vergeleken met het bezoek aan Mor Gabriel vond ik dit klooster licht teleurstellend. De gids sprak alleen Turks maar was gelukkig wel zo lief om ons na elke ruimte zijn telefoon te geven met daarop de Google translate vertaling van zijn praatje. Toch krijg je de essentie dan niet helemaal mee en de rondleiding was ook heel snel klaar. Voor je het klooster binnengaat is er ook al een grote souvenirwinkel en een cafetaria. Ze pakken de zaken hier heel wat commerciëler aan dan in Mor Gabriël. Goed voor de inkomsten maar het maakt de beleving stukken anders en voor mij wat minder.

Binnenplaats van het Deyrul Zaferan klooster
Mooi bewerkte oude houten deur in Deyrul Zaferan

Kasimiye Medresesi

Een medrese of madrassa is het arabische woord voor school. In het Westen gebruiken we de naam vooral als we een school bedoelen die religie onderwijst, een Koranschool. Omdat in 1924 door toedoen van Atatürk staat en religie gescheiden werden, zijn er nu geen medreses meer in bedrijf in Turkije. Kasımiye Medresesi is gebouwd in 1502 en is de grootste in Mardin. Hij ligt even buiten de stad maar in Mardin zelf vind je er nog enkele. De kamers en lokalen zijn rond een binnenplaats gebouwd met een waterbron. Die staat voor de geboorte. Vanuit de bron loopt het water door een heel smalle doorgang die staat voor de dood en sırat, de brug die je als moslim moet passeren om in het paradijs te komen. De voormalige klaslokalen hebben lage deuren, zodat de studenten moesten buigen om hun respect te tonen aan de leraren als ze de klas binnengingen.

De Kasımiye Medresesi
De waterbron op de binnenplaats van Kasımiye Medresesi
Mardin museum, Oost-Turkije
Mardin museum
Ulu cami, de grote moskee van Mardin, Oost-Turkije
Binnenplaats en minaret van de Grote Moskee (Ulu cami)
Houten moskeeslippers bij moskee in Mardin, Oost-Turkije
Houten slippers in de moskee, voor algemeen gebruik
Ja hoor, het is weer gelukt om mij een sjaal aan te smeren

Op verkenning in Mardin

De rest van de dag en de volgende ochtend spenderen we in Mardin. Slenteren door de nauwe straatjes, steile trappen beklimmen en genieten van het uitzicht op de Mesopotamische vlakte. Op iedere straathoek vind je wel een mooi gebouw. In de kleurrijke en levendige bazaar kijk je je ogen uit. De warenwet controleert hier duidelijk niet echt. De bakker stalt zijn versgebakken koekjes op straat uit en de karkassen uit de vleesvervoer vrachtauto worden op de schouders gehesen en zo op de plek van bestemming gebracht. Shoppers komen in de bazaar ook aan hun trekken. Zilver, kleurige sjaals, zeep, thee en specerijen, koekjes, noten. De tabak zit in grote zakken en wordt los te koop aangeboden, evenals de olijven die in al even grote zakken zitten.

Tonnen met specerijen n de bazaar van Mardin, Oost-Turkije
Specerijen
Zeep uitgestald in een winkeltje in Mardin, Oost-Turkije
Zeep in alle geuren en kleuren
Zakken tabak op straat, bazaar van Mardin, Oost-Turkije
Tabak koop je hier gewoon los (rechts) en aan de overkant zit de slager
Kratten en zakken vol verse olijven op de bazaar van Mardin, Oost-Turkije
Overdosis olijven
Verse broodjes en koekjes op straat uitgestald in de bazaar van Mardin. Oost-Turkije
Alle waren op straat uitgestald

Mardin, stad van de ambachtslieden

Vanwege de vele verschillende bevolkingsgroepen die in Mardin woonden en wonen, was het een stad waar vele handwerklieden hun vak beoefenden. Koper- en tinslagers, houtbewerkers, pottenbakkers, zilversmeden, leerbewerkers, zadelmakers, tapijtknopers, steenbewerkers, kantklossers en zadelmakers. Ik vind het altijd mooi om dit soort vakmensen aan het werk te zien. Ze oefenen hun vak met trots uit en vinden het vaak leuk om een praatje te maken en hun vaardigheden te tonen. Helaas treffen we maar één koperslager die zijn werkplaatsje open heeft. Alle andere zijn dicht. Tijdelijk, vanwege corona of omdat ze te oud zijn. Jongeren zijn niet meer geïnteresseerd in traditionele ambachten. Jammer, ik hoop na corona nog eens terug te gaan en dan hopelijk meer te zien van de veelal uitstervende beroepen. Mardin is een stad om zeker nog opnieuw te bezoeken. Deze eerste keer was echter al een heel goede kennismaking.

Timmermanswerkplaats in Mardinn, Oost-Turkije
Timmermanswerkplaats
Hij was de enige die nog in zijn werkplaatsje bezig was
Bakkerij in kelder in Mardin, Oost-Turkije
Kelderbakkerij in de bazaar van Mardin

De Zerzevan burcht, Romeinse nederzetting in Oost-Turkije

Ja hoor daar zijn ze weer, de Romeinen. Zerzevan kalesi (burcht) is nederzetting 50 kilometer van Diyarbakır die destijds heel strategisch lag aan een militaire en handelsroute. Nu rijd je er vanaf de weg Mardin – Diyarbakır zo op af. Verrassend genoeg is er een vrij nieuw en schoon toiletgebouwtje bij de ingang, krijgen we op de site een keurige Engelse folder en zijn er goede informatieborden, bankjes en prullenbakken. Aha, Zerzevan kalesi blijkt op de nominatie te staan om Unesco werelderfgoed te worden. Dan moet je natuurlijk goed voor de dag komen! Zerzevan is maar liefst 3000 jaar oud en het is een gek idee dat je daar bovenop die heuveltop in een 3000 jaar oude nederzetting loopt terwijl onder je een twintigste-eeuwse snelweg met dito verkeer ligt. In de bloeitijd van Zerzevan waren er zo’n 1200 soldaten gelegerd. De grote troef van Zerzevan is de Mithrastempel op het complex.

Je loopt in 3000 jaar geschiedenis en de 21e eeuw ligt beneden
Doorkijkje
ruïne van kerk bij Zerzevan burcht, Oost-Turkije
Ruïne van een kerk

De mysterieuze Mithras tempel van Zerzevan

De Mithras tempel of mitraeum werd in 2014 ontdekt tijdens de toenmalige opgravingen die ook toen pas startten. Het Mithraisme is een van oorsprong Perzisch geloof dat vooral in de tweede en derde eeuw na Christus in het Romeinse rijk beleden werd. De god Mithras is een zonnegod die symbool staat voor overeenkomst en vriendschap. In het Mithraisme vonden geheimzinnige religieuze (offer)ceremonies plaats, alleen toegankelijk voor mannen. Toen het christendom eenmaal opkwam verdween het Mithraisme, het werd zelfs verboden. De Mithras tempel in Zerzevan is in de rots uitgehouwen. Je mag er helaas niet heel dichtbij komen, maar er schijnt dat je nog een plas stierenbloed op een offerblok kunt zien liggen. Verder kun je er zoals in veel Turkse archeologische sites gewoon lekker tussen alle restanten struinen zonder dat er hekken staan. Voor het geval Zerzevan Unesco erkenning krijgt: ik ben er al geweest. Check!

Mithras tempel bij Zerzevan burcht, Oost-Turkije
De Mithras tempel van buitenaf gezien
Nissen in de Mithras tempel bij Zerzevan burcht Oost-Turkije
Nissen binnenin de tempel

Einde van een mooie Oost-Turkije rondreis

Met het bezoek aan Zerzevan eindigt ook onze minrondreis Oost-Turkije. We zetten onze reisgenoten af op de luchthaven van Diyarbakır voor hun vlucht naar Antalya en wij halen een andere huurauto op waarmee we via Gaziantep naar Adana rijden voor weer nieuwe avonturen. Conclusie: dit gedeelte van Turkije is een aanrader en ik wil er zeker terugkomen. De oeroude cultuur, de gastvrije mensen, interessante bezienswaardigheden en het feit dat je echt wel buiten de gebaande Turkije paden bent maken dat dit eerste bezoek naar meer smaakt. Voelden we ons onveilig of onwelkom? Geen moment. Ook autorijden was prima te doen. Rustige wegen en alleen in de steden kan het wat druk en chaotisch zijn. Natuurlijk was dit bezoek een momentopname, waren er geen onlusten met Syrië en hebben wij misschien het geluk gehad dat we alleen maar aardige, lieve mensen troffen. Maar ik zeg gewoon: Oost-Turkije, tot de volgende keer.

Ontsnapt geitje in oud-Midyat

Turkeytraveller Oost-Turkije tips

  • Wij hebben altijd kleine weggevertjes bij ons. Stroopwafels, ansichtkaarten met tulpen, magneetjes in de vorm van een klompje. Kijk niet gek op als mensen je thee aanbieden of je bij hen thuis uitnodigen. Vrijwel altijd is dit puur gastvrijheid en willen ze hier niets voor terug. Het is wel leuk als je ze dan toch een aardigheidje kunt geven.
  • Soms keken mensen ons een beetje argwanend aan, maar een vriendelijk ‘merhaba – hallo’ deed altijd wonderen. Kijk hier voor meer handige Turkse woorden en uitdrukkingen.
  • Oost-Turkije is niet de Middellandse Zeekust. Ondanks dat het er warm kan zijn, draag je liefst wat bedekkende kleding. Een T-shirt kan, maar zorg ervoor dat je ook een blouse of vest bij je hebt, dames een sjaal en draag liefst een lange broek. Zeker als je religieuze gebouwen bezoekt is het respectvol en kijk je op straat om je heen dan zie je geen korte broeken en rokjes. Ook uit respect naar de lokale bevolking laat je je strandoutfit thuis.
  • In sommige plaatsen kunnen jongens je benaderen om bezienswaardigheden te tonen of je de weg terug te wijzen naar je auto waar zij zogenaamd op gepast hebben. En daar willen ze geld voor. Wij hadden dat in Midyat. We hebben ze vriendelijk doch beslist afgewimpeld.
  • Wat eigenlijk in heel Turkije geldt, geldt ook hier. Bepaalde onderwerpen bespreek je niet of alleen met mensen die je heel goed kent en waarvan je ook hun mening kent. Politiek, religie, de Armeense of Koerdische kwestie, pers(on)vrijheid et cetera liggen behoorlijk gevoelig en je kunt erdoor in de problemen raken als je luidruchtig op de Nederlandse manier je mening verkondigt. Houd je liever op de vlakte, zeg dat je er niet veel over weet of manoeuvreer het gesprek richting leukere, neutrale onderwerpen.

Veiligheidssituatie Oost-Turkije

Voor de gebieden in Oost-Turkije waar ik in oktober 2021 rondreisde gold een negatief reisadvies. Het Nederlands Ministerie van Buitenlandse Zaken vindt reizen daarnaartoe te gevaarlijk. Ze ‘kunnen je waarschijnlijk niet helpen’ als je in de problemen komt. Ook een reisverzekering zal zeer waarschijnlijk geen dekking verlenen als je in gebieden met een negatief reisadvies reist. Het is een risico dat je moet afwegen. Ik heb dit risico genomen en geen onveiligheid ervaren. Bij twijfel kun je altijd een oproep plaatsen op reizigersfora op sociale media. Zegt ook niet alles, maar helpt je wellicht bij je afweging. Ook vanwege corona vindt onze overheid dat je beter niet in Oost-Turkije kunt komen. Veel mensen zijn niet gevaccineerd. Dat ben ik ook niet, maar ook hier geldt: met gezond verstand kom je een heel eind.

Ook naar Oost-Turkije?

  • Vanaf de bekende luchthavens aan de kust gaan binnenlandse vluchten naar bijvoorbeeld Diyarbakır. Ook Mardin heeft een airport op 20 kilometer van de stad. Voor een paar tientjes boek je een enkele reis. Binnen zo’n anderhalf uur ben je in Oost-Turkije. Vanuit Nederland stap je altijd over, meestal in Istanbul.
  • Wil je je tijd in Oost-Turkije zo economisch mogelijk indelen en besteden? Huur dan een auto. Veel kloosters en opgravingen zijn niet zo handig bereikbaar met het openbaar vervoer.
  • Wij waren er in het najaar. De Mesopotamische vlakte is dan droog en dor door de lange hete zomer. In het voorjaar schijnt het landschap geweldig groen te zijn. ’s Winters is het er ijskoud en ligt er sneeuw, wat ook heel mooi kan zijn maar minder handig als je met eigen vervoer rondreist. ’s Zomers is het bloedheet. Ik zou zeggen: bezoek de regio in het voorjaar of de herfst.
  • Je kunt heel goed zelfstandig rondreizen in Oost-Turkije. In bijvoorbeeld de Lonely Planet of de Rough Guide vind je de meeste bezienswaardigheden al terug. Vind je het lastig om zelf je reisplanning te regelen? Mithra Travel kan je helpen met een programma en je vluchten, vervoer en accommodatie boeken.
  • Ga je zelf autorijden? Lees dan ook het artikel ‘Autorijden in Turkije, is dat veilig?’ voor tips en ervaringen.

Ik boekte dit Oost-Turkije arrangement bij Mithra Travel. Het is geen gesponsorde reis, alle kosten betaalde ik zelf. Wil je meer Oost-Turkije inspiratie? Lees dan ook het artikel Oost-Turkije rondreis en de Doğu Express.

Ook interessant voor jou

5 reacties

Eunice 01-02-2022 - 18:53

Merhaba caním, schitterende foto’s en een geweldig verhaal, wat een belevenis!!
Wat is Türkiye toch mooi!

Reply
Jannie 02-02-2022 - 19:50

Prachtige foto’s Margreet van een mooi land! Leuk om je verhaal te lezen!

Reply
Margreet Rotte 03-02-2022 - 11:56

Dank je wel Jannie, bedankt voor je complimenten en dat je de moeite nam om een reactie te plaatsen.

Reply
Len 25-04-2022 - 20:33

Wat een feest dit blog. En wat ziet het er allemaal prachtig uit. En wat een fijne hand van schrijven.

Reply
Margreet Rotte 29-04-2022 - 16:27

Dankjewel voor je aardige reactie Len!

Reply

Geef een reactie